නීති විරෝධී ඉන්ද්රිය වෙළඳාම ඉහළ යමින් පවතින අතර එය ඇස්තමේන්තු කර ඇති පරිදි එය වසරකට ඩොලර් මිලියන 600 ත් 800 ත් අතර ලාභයක් ජාවාරම්කරුවන්ට ලබා දෙයි. වකුගඩු බහුලව වෙළඳාම් කරන ඉන්ද්රිය වන අතර, හදවත්, අක්මාව, පෙනහළු, අග්න්යාශය, කෝනියා සහ මිනිස් පටක ද නීති විරෝධී ලෙස වෙළඳාම් කරනු ලැබේ. ඉන්දියාවේ ස්වේච්ඡා සෞඛ්ය සංගමය ඇස්තමේන්තු කරන්නේ සෑම වසරකම ඉන්දියානුවන් 2,000 ක් පමණ වකුගඩුවක් අලෙවි කරන බවයි.
වෙනත් ඕනෑම ව්යාපාරයක් මෙන් වකුගඩු වෙළඳාම මෙහෙයවනු ලබන්නේ “ඉල්ලුම සහ සැපයුම” පිළිබඳ මූලික වෙළඳපල මූලධර්මයක් මගිනි. අවයව වෙළඳාම් කිරීමට සාපේක්ෂව පහසු ක්රමයක් ලෙස සැලකේ. රෝගීන් එනම් අවයව ලබා ගත හැකි අය වෙනත් රටකට ගොස් බද්ධ කිරීම සඳහා අවයවයක් ලබා ගනී. ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයට අනුව, අවයව බද්ධ කිරීම් 10 න් එකක් නීති විරෝධී මිනිස් අවයව ජාවාරම සමග අනුබද් ධ වී තිබේ.
වසර ගණනාවක් පුරා සංවිධානාත්මක වැඩසටහන් මගින් වකුගඩු බද්ධ කිරීම සඳහා විවිධ රට වල ධනවත් රෝගීන් ඉන්දියාවට සහ ශ්රී ලංකාවට ගෙන ගොස් වකුගඩු බද්ධ කිරීම සිදු කරගෙන තිබේ . වකුගඩු බද්ධ කිරීමක් සඳහා විදෙස් රෝගීන් වකුගඩුවක් සඳහා ඩොලර් 200,000 ක් (ඩොලර් 128,000 කට ආසන්න) දක්වා මුදලක් වියදම් කරති. දේශීය රෝගියෙකුට ලක්ෂ 20 සිට 30 දක්වා මුදලක් වියදම් කොට වකුගඩුවක් මිලදී ගත හැකිය.
වකුගඩු විකුනන්නෝ බොහෝ විට දුප්පතුන් වෙති. දුප්පතුන් තම වකුගඩු විකුණන්නේ දියණියකගේ දෑවැද්දක් සඳහා හෝ ණය ආපසු ගෙවීමට, කුඩා නිවසක් තැනීමට හෝ ඔවුන්ගේ පවුල් පෝෂණය කිරීමට ය. ඇතැම් විට ක්ෂුද්ර මූල්ය ණය ගෙවීම් සඳහාද වකුගඩු විකුනන ලද අවස්ථා තිබේ. ගණුදෙනුවෙන් විශාල කොටසක් වකුගඩු ජාවාරමට සම්බන්ධ වෛද්යවරු වෙතට යන අතර තැරැව්කරුවනටද මුදල් ලැබේ. වකුගඩු දායකයාට බොහෝ විට ලැබෙන්නේ ගණුදෙනුවෙන් 10% වඩා අඩු මුදලකි. කෙසේ නමුත් දුප්පතුන් විසින් වකුගඩු විකිණීමෙන් ඔවුන්ට සමාජීය හෝ ආර්ථිකමය වශයෙන් ප්රතිලාභයක් නොලැබුණු බව පෙනී යයි.
ශ්රී ලංකාව වකුගඩු බද්ධ කිරීම් සඳහා කළු වෙළඳපොලක් පවතින රටක් ලෙස හඳුනාගෙන තිබේ . 2016 දී කොළඹදී ඉන්දියානු පුරවැසියන් අට දෙනෙකු ඔවුන්ගේ වීසා කාලය ඉක්මවා අත් අඩංගුවට ගත් අතර ඔවුන් ගෙන් හය දෙනෙකුගේ වකුගඩු ඉවත් කර ඇති බව හෙළි විය. වාර්තාවලට අනුව 2012 සිට කොළඹ රෝහල් හතරක බද්ධ කිරීම් සඳහා 60 දෙනෙකු පමණ වකුගඩු අලෙවි කර තිබේ.
පසුගිය කාලය පුරා ඉන්ද්රියයන් බද්ධ කිරීමේ සංචාරක ව්යාපාරය”ශ්රී ලංකාව ආශ්රිතව වර්ධනය විය. ශ්රී ලංකාවේ නීතිවිරෝධී වකුගඩු බද්ධ කිරීම් සිදු වන අතර සහ ශ්රී ලංකා වෛද්යවරුන් කණ්ඩායමක් මෙම මාෆියාව සමඟ කටයුතු කරන බව ඉන්දීය පොලිසිය පෙන්වා දුන්නේය. වසර ගණනාවක් තිස්සේ ශ්රී ලංකාව නීතිවිරෝධී වකුගඩු බද්ධ කිරීමේ මධ්යස්ථානයක් බවට පත්ව පසුගිය කාලය පුරා ඇති බව ඉන්දීය පොලිස් විමර්ශන පෙන්වා දෙයි.
වකුගඩු ජාවාරම සම්බන්ධයෙන් ඉන්දීය පොලිසිය විසින් කරන ලද දීර්ඝ විමර්ශනයකින් හෙළි වී ඇත්තේ ශ්රී ලංකාවේ නීතිවිරෝධී වකුගඩු බද්ධ කිරීම් රාශියක් සිදු කර ඇති බවයි. ඉන්දියාවේ ‘ද හින්දු’ පුවත්පත ශ්රී ලංකාවේ වෛද්යවරුන් කිහිප දෙනෙකු විසින් සිදු කරන ලද නීතිවිරෝධී වකුගඩු සැත්කම් පිළිබඳව වාර්තා කර තිබේ. සීමිත වෛද්යවරු පිරිසක් සහ වකුගඩු තැරැව්කරුවන් විසින් මෙම නීති විරෝධී ඉන්ද්රිය ජාවාරම නිරුපද්රිතව කරගෙන යති.
විදේශිකයන්ටඇමරිකානු ඩොලර් 70,000 සිට ඇමරිකානු ඩොලර් 160,000 දක්වා වූ වකුගඩු බද්ධ කිරීමක් වැනි සියල්ල ඇතුළත් බද්ධ කිරීමේ පැකේජ ලබා දෙන ජාවාරම් ඉන්දියාව සහ ශ්රී ලංකාව වැනි රටවල් ආශ්රිතව දක්නට ලැබේ. අතරමැදියන් , ශල්ය වෛද්යවරුන් සහ වකුගඩු පිලිබඳ විශේසඥ වෛද්යවරු ගෙන් සමන්විත සම්බන්ධ සංවිධානාත්මක වෙළඳ ජාලයක් රට තුල පවතියි. වසර ගනනාවක් පුරා ශ්රී ලංකාවේ අවයවවල වෙළඳාම විශේෂයෙන් වකුගඩු ජාවාරම පැවතීම අවිවාදිත යථාර්ථයකි. නීතියටද අභියෝග කරමින් මෙම ජාවාරම තවමත් ක්රියාත්මක වෙයි.
වකුගඩු මාෆියාව ශ්රී ලංකාවේ බලවත් වන අතර මෙම ජාවාරම මගින් වාර්ෂිකව රුපියල් බිලියන ගණනක් උපයන අතර එය දෙවනුව මත්ද්රව්ය ජාවාරමට පමණි. මෙම මාෆියාව පවත්වාගෙන යනු ලබන්නේ වෛද්යවරුන් අතළොස්සක් සහ දූෂිත නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකි.
නීතිවිරෝධී වකුගඩු ජාවාරම සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේදී අත් අඩංගුවට පත්ව සිටින රාජ්කුමාර් රාවෝ නමැති සැකකරු පවසන ලද පරිදි ශ්රී ලාංකික වෛද්යවරු පිරිසක්ද මෙම වකුගඩු මාෆියාව සමග සම්බන්ධය. වෛද්යවරුන් පිරිසක් මිනිස් වකුගඩු වෙළඳාම් කරන බවට චෝදනා කරමින් සෞඛ්ය අමාත්යාංශය 2016 දී පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කර තිබුණි. මෙම පරීක්ෂණය මෙහෙයවීම සඳහා සෞඛ්ය අමාත්යාංශය විශේසඥයන් පස් දෙනෙකුගෙන් යුත් කමිටුවක් පත් කළේය. කෙසේ වෙතත්, මෙම පරීක්ෂණය අසාර්ථක වූ අතර වකුගඩු මාෆියාව විසින් අදාල නිලධාරීන්ව මිලදී ගන්නා ලදි. එහෙත් මේ දක්වා මෙම නීති විරෝධී මිනිස් අවයව ජාවාරමට සම්බන්ධවූ වෛද්යවරු පිළිබඳව නිසි විමර්ශනයක් පැවැත්වූයේ නැත.පොලිස් පරීක්ෂණද අතරමගදී නවතා දමන ලදි.
සෑම වසරකම 1500 කට අධික ශ්රී ලාංකිකයින් පිරිසක් තම වකුගඩු විකුණති. ලේඛනගත නොකළ වකුගඩු සැත්කම් බොහෝමයක් පෞද්ගලික රෝහල්වල රහසිගතව සිදුකරන බව වාර්තා වේ. මෙම පසු විපරම් සායන කිසිදු පසු රැකවරණයක් ලබා නොදෙන අතර වකුගඩු වල මූලාරම්භය පිළිබඳ කිසිදු ලේඛනයක් සපයන්නේ නැත. ශල්යකර්ම කරන දිනය දක්වා රෝගීන් බොහෝ විට තැරැව්කරු විසින් රඳවා තබා ගනු ලබන අතර, බද්ධ කිරීම සිදුවන තුරු ඔවුන් සාමාන්යයෙන් රෝහලේ හෝ ශල්ය වෛද්යවරයාගේ නම නොදැන සිටිති. රෝගීන් සාමාන්යයෙන් රෝහලට හොර රහසේ ගෙන යනු ලබන අතර, රාත්රියේදී බද්ධ කිරීම් සිදු කරනු ලැබේ. මෙම සායන සැලකිලිමත් වන්නේ මුදල් ඉපයීම ගැන පමණි. ක්රියා පටිපාටියේ සාර්ථකත්වය පිළිබඳව ඔවුන්ට කිසිදු සැලකිල්ලක් නැත. භාවිතා කරන අවයව බොහෝ විට බෝවන රෝග සඳහා පරීක්ෂා නොකෙරේ – නීති විරෝධී බද්ධ කිරීමකදී ආසාදිත වකුගඩුවක් ලැබීමෙන් පසු මිය ගිය රෝගීන් සැලකිය යුතු ප්රමාණයක් සිටිති.
රාවය පුවත්පත විසින් වාර්තා කල පරිදි යාපනය රෝහලේ වකුගඩු විශේසඥවරයාව සිටි වෛද්ය රංග මිගාර වීරක්කොඩි උතුරේ දුප්පත් දෙමළ තරුණයන් රැසක් තැරැව්කරුවන් හරහා වකුගඩු දායකයන් කර ගනිමින් ඔවුන්ව කොලඹ පුද්ගලික රෝහල් වෙත යොමු කොට තිබේ. නීතීඥ සැමුවෙල් චන්ද්රහාසන් පවසන්නේ පසුගිය වසර තුන තුළ ශ්රී ලාංකික ද්රවිඩ සරණාගතයින් 500 ක් පමණ තම අවයව විකුණා ඇති බවයි. ඔවුන්ගේ වකුගඩු ක්රියාකාරිත්වය තක්සේරු කර ඇත්තේ යාපනයේ රෝහලේ නෙෆ්රොලොජිස්ට් ලෙස සේවය කළ වෛද්ය රංග මිගාර වීරක්කොඩි විසිනි. වෛද්ය රංග මිගාර වීරක්කොඩි වර්තමානයේ පොලොන්නරුව රෝහලේ වකුගඩු පිලිබඳ විශේසඥ වෛද්යවරයා ලෙස සේවය කරයි.
වකුගඩු මාෆියාව බොහෝ දුරට උතුරේ දුප්පත් තරුණ තරුණියන්, දෙමළ වතු කම්කරුවන් සහ බෞද්ධ භික්ෂූන් ඉලක්ක කර ගෙන ඇත. බොහෝ තැරැව්කරුවන් දැන් බෞද්ධ භික්ෂූන් ඉලක්ක කර ගනිමින් පන්සල් වලට යති. වකුගඩු තැරැව්කරුවන් සිය ගණනක් සිටින අතර ඔවුන් වකුගඩු මාෆියාවට ආධාර සපයති. ඉන්ද්රිය වෙළෙන්දන් වකුගඩු දායකයන් ගේ වෛද්ය ඉතිහාසය බොහෝ විට නිසි ලෙස පරීක්ෂා නොකරති. මුල්යම වාසි නිසා මත් ද්රව්ය භාවිතා කරන්නන් ගේ වකුගඩු පවා වකුගඩු රෝගීන්ට ලබා දුන් අවස්ථා වාර්තා වී තිබේ. මේ නිසා පශ්චාත් බද්ධ කිරීමෙන් පසු විවිධ සංකූලතා රෝගීන්ට මතුවී තිබේ.
දැනට පවතින වෛද්ය සම්මුතිය මගින් අවයව වෙළඳාම තහනම් කරනුයේ මිනිස් අවයව මිලදී ගැනීමට හා විකිණීමට ඇති වෙළඳ භාණ්ඩයක් නොවන බවට වන ආචාරධාර්මික මතය මතය. වෙළඳාම සහජයෙන්ම සූරාකෑමට ලක්වන බවට තර්ක කෙරෙන්නේ සමාජයේ දුප්පතුන් හා අවදානමට ලක්විය හැකි සාමාජිකයන් ඔවුන්ගේ අවයව ධනවතුන්ට විකුණන බැවිනි.අවයව ජාවාරම – බද්ධ කිරීම සඳහා මිනිස් අවයව විකිණීම හා මිලදී ගැනීම – පුළුල් අපරාධයකි. ඉන්ද්රිය වෙළඳාම බොහෝ විට අන්තර්ජාතික අපරාධයක් බැවින්, අපරාධවලට විසඳුම් සෙවීම සඳහා ජාත්යන්තර නීතිය ක්රියාත්මක කරන්නන් දේශසීමා හරහා සහයෝගයෙන් කටයුතු කළ යුතුය. තවද එවැනි සාපරාධී ක්රියාවන් හඳුනා ගැනීම සහ වැළැක්වීම සඳහා වෛද්ය වෘත්තිකයන්ට මාර්ගෝපදේශ ක්රියාත්මක කිරීම අත්යවශ්ය වේ.
අවයව බද්ධ කිරීමේ සංගමයේ ආචාර ධර්ම කමිටුව බද්ධ ශල්ය වෛද්යවරුන්ට මෙසේ උපදෙස් දෙයි: “අවයව / පටක මිලදී ගැනීම හෝ විකිණීම හෝ තමාට හෝ තමාට හෝ වාණිජමය වශයෙන් වාසි ලබා ගැනීම අරමුණු කරගත් බද්ධ කිරීමේ ක්රියාවලියකට කිසිදු බද්ධ ශල්ය වෛද්යවරයකු / කණ්ඩායමක් සෘජුව හෝ වක්රව සම්බන්ධ නොවිය යුතුය. එහෙත් වකුගඩු මාෆියාවේ වෛද්යවරු ආචාර ධර්ම පමණක් නොව නීතියද නොතකති.
විශේෂ ලියුම්කරුවෙකු විසිනි