අනුරාධපුර දිස්ත්රික්කයේ ගොවි ජනතාවට හා රජයට අයත් වනාන්තර ඉඩම් අක්කර එක්ලක්ෂ හාරදහසක්, තිස් අවුරුදු බදු ක්රමය යටතේ ලබාගෙන අපනයනය සඳහා කෝමාරිකා වගා ව්යාපෘතියක් ක්රියාත්මක කිරීමට සැරසෙන අවුරා ලංකා හර්බල් පුද්ගලික සමාගමේ විරංජිත් තාඹුගල නැවත වරක් රාජාංගනය යාය 18 ගම්මානයේ විල්පත්තුව ජාතික වනෝද්යානය ආශ්රිත ව නීති විරෝධීව වගා බිම් සැකසීම ආරම්භ කර ඇත.
පාරිසරික හෝ ඉඩම් අනුමැතීන් ලබාගැනීමකින් තොර ව රජයට අයත් ඉඩම් හා වනාන්තර බලහත්කාරයෙන් අත්පත් කරගෙන භූමිය සැකසීම යළිත් වරක් මේ ආකාරයෙන් සිදුකරමින් පවතී.
රාජාංගනය යාය 18 ගම්මානයේ ජනතාව පීඩනයට ලක්කරමින් ඔවුන්ගේ වගා බිම් හා කුඹුරු ඉඩම් පමණක් නොව කහඹිලියාපිටිය වැව අත්පත් කරගැනීම ඇතුළු නීතිවිරෝධී ක්රියා සිදුකිරීමට තාඹුගලගේ මුදල් මත යැපෙන 456, තුළාන ග්රාම නිලධාරී වසමේ ග්රාම නිලධාරී ඩී. එල්. ජගත් චමින්දසිරි විසින් සහයෝගය ලබාදෙයි. මීට අමතරව මෙම සමාගමේ නීතිවිරෝධී ක්රියා සියල්ලටම අනුරාධපුර දිස්ත්රික් ලේකම් ජනක ජයසුන්දරගේ සහයෝගය ලැබෙන බව ද වාර්තා වේ. මේ සියලු සහයෝගයන් මත තාඹුගල, රාජාංගනය යාය 18 ගම්මානය ඔහුගේ අණසකට නතු කරගෙන ඇත.
අවුරා ලංකා සමාගම් ජාලයේ සභාපතිවරයා ලෙස පෙනීසිටින විරංජිත් තාඹුගල සම්බන්ධයෙන් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවෙන් හා හමුදා බුද්ධි අංශ මගින් පරීක්ෂණ පවත්වා ඔහුගේ සියලුම නීතිවිරෝධී ක්රියා මේ වන විට අනාවරණය කරගෙන තිබේ. නමුත් අනුරාධපුර සහකාර පොලිස් අධිකාරී සංජීව මහානාම විසින් තාඹුගලගේ මුදල් බලය මත ඔහුව අත්අඩංගුවට ගැනීමේ කටයුතුවලට බාධා කරමින් පවතී. මේ නිසා පසුගිය කාලයේ තාවකාලිකව නතර කර තිබූ නීතිවිරෝධී ඉඩම් සංවර්ධන කටයුතු නැවත වරක් ආරම්භ කර ඇත.
බොහෝදෙනෙක් චෝදනා කරන්නේ යුක්තියේ මෙහෙයුම දේශපාලන හා ව්යාපාරික බලය නොමැති පුද්ගලයන් මත පමණක් ක්රියාත්මක වන බව ය. ඒ අතරතුර විරංජිත් තාඹුගල වැනි ජාවාරම්කරුවන්ට යුක්තියේ මෙහෙයුම ක්රියාත්මක කරන පොලිස් නිලධාරීන්ගෙන් රැකවරණය ලැබීමෙන් මේ බව තවදුරටත් තහවුරු වේ.
පසුගිය කාලයේදී එස්. එම්. චන්ද්රසේන හිටපු ඉඩම් අමාත්යවරයා හා හිටපු මුදල් අමාත්ය බැසිල් රාජපක්ෂගෙන් ලැබුණු දේශපාලන රැකවරණය අද වන විට තාඹුගල ලබාගෙන ඇත්තේ අධිකරණ, බන්ධනාගාර කටයුතු හා ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා ප්රතිසංස්කරණ අමාත්ය විජේදාස රාජපක්ෂගෙන් හා කම්කරු සහ විදේශ රැකියා අමාත්ය මනූෂ නානායක්කාරගෙනි. රජරට ගොවි තරුණ-තරුණියන් විදේශ රටවල සේවයට යවා ඉඩම් නිදහස් කරගැනීමට මනූෂ නානායක්කාර අමාත්යවරයා හරහා මේ වන විට සැලසුම් සකස් කර ඇති අතර, විජේදාස රාජපක්ෂ අමාත්යවරයා හරහා ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහගේ සහයෝගය අනුරාධපුර දිස්ත්රික්කයේ ගොවීන්ගේ වගා බිම් හා වනාන්තර ඉඩම් අවුරා ලංකා, කෝමාරිකා වගා ව්යාපෘතියට ලබාගැනීමට පියවර ගනිමින් සිටී.
මේ සියල්ල සිදුකරන්නේ අණ-පනත් ගණනාවක් උල්ලංඝනය කරමිනි. විල්පත්තුව ජාතික වනෝද්යානය මායිමේ මෙම ව්යාපෘතියට අදාළ සංවර්ධන කටයුතු සිදුකරන්නේ වන සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥා පනත උල්ලංඝනය කරමිනි. මෙම පනතේ 9(අ)(1) උප වගන්තියට අනුව ජාතික වනෝද්යානයක මායිමේ සිට සැතපුමක් ඇතුළත සීමාවේ ඕනෑම ආකාරයක සංවර්ධන කටයුත්තක් සිදුකිරීමට ප්රථම වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්යක්ෂ ජනරාල්වරයාගේ ලිඛිත අනුමැතිය ලබාගත යුතුය. 9(අ)(2) උප වගන්තියට අනුව එම අනුමැතිය ලබාගැනීම සඳහා 1980 අංක 47 දරන ජාතික පාරිසරික පනතට අනුව පරිසර බලපෑම් තක්සේරු වාර්තාවක් මත පදනම් ව එම අනුමැතිය ලබාගත යුතුය.
පනතේ 10(ඈ) උප වගන්තියට අනුව එවන් අනුමැතියකින් තොරව ජාතික වනෝද්යානයක මායිමේ සිට සැතපුමක් ඇතුළත සීමාවේ යම් සංවර්ධන ක්රියාවලියක නිරත වන පුද්ගලයකු මහේස්ත්රාත් අධිකරණයක් ඉදිරියේ වරදකරුවකු කරනු ලැබූ විට, රුපියල් 15,000ත් 50,000ත් අතර දඩයකට හෝ වසර 2ත් 5ත් අතර බන්ධනාගාරගත කිරීමකට හෝ මේ දඬුවම් දෙකට ම යටත් කළ හැකි ය. ඒ සඳහා ක්රියාත්මක වීමට වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට හැකියාව ඇත.
අවුරා ලංකා සමාගම මගින් ගොවි ජනතාවගේ ඉඩම්, රජයට අයත් පොදු ඉඩම් හා වනාන්තර ප්රදේශ එළිපෙහෙලි කිරීම සිදුකරනු ලබන්නේ ජාතික පාරිසරික පනත උල්ලංඝනය කරමිනි. මෙම පනතේ 23(බ) උප වගන්තියට අනුව ප්රකාශිත 1993 ජුනි 24 දින අංක 772/22 දරන ගැසට් නිවේදනය ප්රකාරව හෙක්ටයාර එකකට වඩා වැඩි වනාන්තර ඉඩම් එළිපෙහෙලි කිරීමට ප්රථම හෝ හෙක්ටයාර 50කට වැඩි භූමි ප්රදේශ එළිපෙහෙලි කිරීමට ප්රථමයෙන් පරිසර බලපෑම් තක්සේරුකරණ ක්රියාවලියට යටත් ව පූර්ව ලිඛිත පාරිසරික අනුමැතිය ලබා ගත යුතුය. මෙම ව්යාපෘතිය ක්රියාත්මක කිරීමේ දී එවන් කිසිදු අනුමැතියක් ලබාගෙන නොමැත.
අවුරා ලංකා සමාගම මගින් කහඹිලියාපිටිය වැව සංවර්ධනය කර ඇත්තේ ද කිසිදු අනුමැතියකින් තොරව ය. ජාතික පාරිසරික පනතේ 23(බ) වගන්තියට ම අනුව ප්රකාශිත 1995 පෙබරවාරි 23 වන දින අංක 859/14 දරන ගැසට් නිවේදනයට අනුව පොදු වැවක ඉහළ පිටාර මට්ටම් සමුච්ඡයේ සිට මීටර 100ක් වටා කලාපය හෝ එකී වැව ඇතුළත යම් සංවර්ධන ක්රියාවලියක් සිදුකරන්නේ නම් ඒ සඳහා පරිසර බලපෑම් තක්සේරුකරණ ක්රියාවලියට යටත් ව අනුමැතිය ලබා ගත යුතුය. මෙම නීතිමය තත්ත්වය ද උල්ලංඝනය කරමින් මෙම සංවර්ධන කටයුතු සිදුකෙරෙමින් පවතී.
පරිසර බලපෑම් තක්සේරුකරණ ක්රියාවලියට යටත් ව අනුමැතියකින් තොරව නීතිවිරෝධීව සිදුකරන මෙම සියලු ක්රියාවලට එරෙහිව නීතිමය ක්රියාමාර්ග ගැනීමේ බලය මධ්යම පරිසර අධිකාරියට ඇත. ජාතික පාරිසරික පනතේ 23(අ) උප වගන්තියට අනුව නිවැරදි පරිසර බලපෑම් තක්සේරු ක්රියාවලියකට යටත් ව අනුමැතිය ලබාගැනීමකින් තොරව නීතිවිරෝධීව ව්යාපෘතියක් ක්රියාත්මක කරන අවස්ථාවකදී එවන් පුද්ගලයකු මහේස්ත්රාත් අධිකරණයක් ඉදිරියේ වරදකරුවකු කරනු ලැබූ විට පනතේ 31 වගන්තියට අනුව රුපියල් 15,000ක් නොඉක්මවන දඩයකට හෝ වසර 2ක් දක්වා බන්ධනාගාරගත කිරීමකට හෝ මෙම දඬුවම් දෙකට ම යටත් කළ හැකිය. නමුත් අද වන තුරු මධ්යම පරිසර අධිකාරියේ නිලධාරීන් තාඹුගලගේ මුදල් බලය ඉදිරියේ නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමට යොමු වී නොමැත.
පාරිසරික පනත්වලට අමතරව 1940 අංක 9 දරන පුරාවස්තු ආඥා පනත ද උල්ලංඝනය කරමින් මෙම සංවර්ධන කටයුතු සිදු කෙරේ. පුරාවස්තු ආඥා පනතේ 43(අ) හා 47 වගන්ති යටතේ ප්රකාශිත 2000 ඔක්තෝබර් 4 දින අංක 1152/14 දරන ගැසට් නිවේදනයට අනුව වැව් ප්රතිසංස්කරණය කිරීම, කෘෂිකාර්මික ව්යාපෘති සංවර්ධනය කිරීම, හෙක්ටයාර 2ක් ඉක්මවන භූමි ප්රදේශ එළිකිරීම, ඒකාබද්ධ බහුකාර්ය සංවර්ධන ක්රියාවලීන් සිදුකිරීම සඳහා හෙක්ටයාර 1ක් ඉක්මවන භූමි ප්රදේශ එළිකිරීම යන සියලු ක්රියාවලීන් සිදුකිරීමට ප්රථම පුරාවිද්යා හානි ඇගයීමක් සිදු කර, ඒ සඳහා අනුමැතිය ලබා ගත යුතුය. නමුත් අවුරා ලංකා සමාගමේ ව්යාපෘතිය සඳහා එවන් කිසිදු අනුමැතියක් ලබාගෙන නොමැත. එහෙත් අද දක්වා මෙම නීති ක්රියාත්මක කිරීමට පුරාවිද්යා දෙපාර්තමේන්තුවට නොහැකි වී ඇත.
ඒ අනුව වන සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥා පනත, ජාතික පාරිසරික පනත, පුරා වස්තු ආඥා පනත යන අණ පනත් උල්ලංඝනය කරමින් මෙම සමාගම යාය 18 ගම්මානය සම්පූර්ණයෙන් ම විනාශ කරද්දී මේ ආකාරයෙන් වගකිවයුතු රාජ්ය ආයතන නිහඬව සිටීම ගැටළුවට කරුණකි. මේ අනුව පෙනී යන්නේ නීතියේ සමානාත්මතාව, නීතියේ ආධිපත්යය ඇතුළු ප්රජාතන්ත්රවාදී ව්යුහය රට තුළ සම්පූර්ණයෙන් ම බිඳ වැටී ඇති බව ය. මේ නිසා අලි – මිනිස් ගැටුම, ජල අර්බුධ, සමාජ ආර්ථික ගැටළු රැසකට ගොවි ජනතාව ගොදුරු වී ඇත. වත්මන් ආණ්ඩුව සමාගම් හා ව්යාපාරිකයන්ට රිසි සේ කටයුතු කිරීමට ඉඩ දී ගොවි ජනතාව වගා බිමෙන් අවතැන් කර දරුණු පීඩනයකට ලක් කරන බව ද මේ මගින් තහවුරු ව තිබේ. මේ පිළිබඳ ව ගොවි ජනතාව මෙන් ම සියලු ප්රජාව ඉතා හොඳින් අවබෝධ කර ගත යුතු අතර ඊට එරෙහිව කටයුතු කිරීමට පෙරමුණ ගත යුතු ය. එසේ නොමැති වුවහොත් ඉතා කෙටි කාල සීමාවක් තුළ දී ගොවි බිම් හා වනාන්තර යන සියල්ල සමාගම් හා මහ පරිමාණ ව්යාපාරිකයන් සතු වීම මත ගොවි ජනතාව අවතැන් වීම වළක්වා ගත නොහැකි වනු ඇත.