මෑත සති කිහිපය තුළ දකුණු සහ අග්නිදිග ආසියාවට බලපෑ දේශගුණික විපර්යාස රැල්ලෙන් ශ්‍රී ලංකාවට ඉදිරියේදී දරුණුතම ණය ප්‍රතිවිපාකවලට මුහුණ දෙන බවට මූඩීස් රේටින්ග්ස් (Moody’s Ratings) ආයතනය දෙසැම්බර් 5 වන දින නිකුත් කළ වාර්තාවෙන් අනතුරු අඟවා තිබේ.

ණය පැහැර හැරීමෙන් පසු ශ්‍රී ලංකාව අපේක්ෂා කළ මූල්‍ය ඒකාබද්ධ කිරීමේ ක්‍රියාවලිය, ‘දිට්වා’ චක්‍රවාතයෙන් සිදු වූ හානි කටයුතු සඳහා දැරීමට වන අමතර වියදම් හේතුවෙන් අභියෝගයට ලක් වනු ඇති බව මූඩීස් ආයතනය පවසයි.

“ආණ්ඩුවේ පවතින ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල් වැඩසටහන (IMF) සහ ඊට අදාළ ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ කැපවීම ආපසු හැරවීමක් අපි අපේක්ෂා නොකරන නමුත්, චක්‍රවාතයේ ආර්ථික බලපෑම සහ ඉන් පසුව ඇති වූ තත්ත්වය කළමනාකරණය කිරීමට යන වියදම්, ණය පැහැර හැරීමෙන් පසු අපේක්ෂිත මූල්‍ය ඒකාබද්ධතාවය අඩාල කරනු ඇතැයි” මූඩීස් ආයතනය අදහස් දක්වමින් සඳහන් කර ඇත.

‘දිට්වා’ හේතුවෙන් මාර්ග, පාලම්, දුම්රිය ජාල සහ විදුලිබල පද්ධති ඇතුළු තීරණාත්මක යටිතල පහසුකම්වලට දැඩි හානි සිදු විය. මෙය රට පුරා සැපයුම් දාමයන්ට සහ සමස්ත ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම්වලට බාධා ඇති කර තිබේ.

“දැඩිම බලපෑමට ලක් වූ අංශ අතරට ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන ගාමක බලවේග වන සහ රටේ රැකියා අවස්ථාවන්ගෙන් බහුතරයක් සපයන සංචාරක කර්මාන්තය, කෘෂිකර්මාන්තය සහ නිෂ්පාදන අංශය ඇතුළත් විය හැකි බව” එම ශ්‍රේණිගත කිරීමේ ආයතනය වැඩිදුරටත් කියා සිටී.

ශ්‍රී ලංකාව මෙන්ම ඉන්දුනීසියාව, පිලිපීනය සහ වියට්නාමය යන සියලුම රටවල් භෞතික දේශගුණික අවදානම් සඳහා ඉහළ ණය නිරාවරණයක් දරයි.

එහෙත්, ශ්‍රී ලංකාවට සිය අසල්වැසි රටවලට වඩා ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කිරීමට තිබෙන මූල්‍ය ධාරිතාව බෙහෙවින් දුර්වල බව” මූඩීස් පෙන්වා දෙයි.

මෙවැනි අවදානම් අවම කිරීම සඳහා ඵලදායී පාලනයක් අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, බොහෝ විට එය ඉහළ නිරාවරණයක් ඇති කලාපවල භෞතික දේශගුණික අවදානම් අවදානම අඩු කිරීම හා බැඳී පවතී.

“මෑතකාලීන ප්‍රතිසංස්කරණ හේතුවෙන් යම් දියුණුවක් ඇති වුවද, ශ්‍රී ලංකාව සහ වියට්නාමය යන දෙරටටම පාලන නිකුත්කරු පැතිකඩ ලකුණු 4 ක් හිමි වී ඇති අතර, එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ පාලන අවදානම් සඳහා ඉහළ ණය නිරාවරණයක් ඇති බවයි” යනුවෙන් මූඩීස් සිය අදහස් දැක්වීමේදී අවධාරණය කළේය.

මූඩීස් ආයතනයට අනුව, කලාපය පුරා රටවල් කිහිපයක් භෞතික දේශගුණික අවදානම් වලට නිරාවරණය වුවද, ශ්‍රී ලංකාව සැලකිය යුතු ලෙස දුර්වල මූල්‍ය ආරක්ෂණ හේතුවෙන් කැපී පෙනේ.

‘දිට්වා’ සුළි කුණාටුවෙන් පසු, හදිසි මූල්‍ය අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාව IMF හි වේගවත් මූල්‍යකරණ මෙවලම යටතේ ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 200 ක් පමණ ඉල්ලා ඇත.

IMF හි විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම පිළිබඳ පස්වන සමාලෝචනය මුලින් දෙසැම්බර් 15 වන දින අවසන් වීමට නියමිතව තිබූ අතර ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 347 ක බෙදාහැරීමක් විවෘත කිරීම ව්‍යසනය නිසා ඇති වූ නව මූල්‍ය පීඩනය හේතුවෙන් 2026 මුල් භාගය දක්වා කල් දමා ඇත.

උපුටා ගැනීම – lankaleader