හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ අත්අඩංගුවට ගෙන රිමාන්ඩ් කිරීම පුදුමයක් විය. සිකුරාදා ප්‍රශ්න කිරීම සඳහා පොලිසියට ගිය විට, වෙනත් බොහෝදෙනෙකුට අත්වන ඉරණමට මුහුණදීමට සිදුනොවන බව ඔහු විශ්වාස කළ බවක් පෙනෙන්නට තිබිණි. එහෙත් දවස අවසන් වන විට, ඔහු මාංචු දමා බන්ධනාගාර වෑන් රථයකින් රැගෙන යන ලදී. එම හදිසි කම්පනය ඔහුගේ සෞඛ්‍යයට බලපා තිබුණු බව පෙනෙන්නට තිබිණි. මන්ද ඔහුට ජාතික රෝහලේ දැඩි සත්කාර ඒකකයේ ප්‍රතිකාර ලැබීමට සිදුවූ බැවිනි. මෙම සිදුවීම බොහෝ විවාදයක් සහ කැළඹීමක් ඇති කර තිබේ. බොහෝ අය තවමත් ඔහුව දකින්නේ, ආර්ථික බිඳවැටීමෙන් සහ දේශපාලන අර්බුදයෙන් රට බේරාගැනීමට කිහිපවතාවක්ම උදව් කළ නායකයා ලෙසය.

ප්‍රවෘත්ති වාර්තා පවසන්නේ, හිටපු ජනාධිපතිවරයාට රුපියල් මිලියන 16.9 ක් වටිනා මහජන මුදල් අවභාවිත කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා එල්ල වී ඇති බවයි. එම මුදල් ඔහු, ඔහුගේ බිරිඳ සහ ආරක්ෂක නිලධාරීන් පස්දෙනෙකු ඇතුළු ඔහුගේ නිල කණ්ඩායමේ දසදෙනෙකු සඳහා ගුවන් ගමන් ගාස්තු, හෝටල් සහ අනෙකුත් වියදම් සඳහා වැයකර ඇත. මෙම ගැටළුව ඔහු එක්සත් රාජධානියට කළ පෞද්ගලික සංචාරයකට සම්බන්ධය. කියුබාවට සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට කරන ලද නිල සංචාරවලින් ආපසු එන අතරමගදී, ඔහු සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම ලන්ඩනයේ නතර වී ඇති අතර, එහිදී ඔහුගේ බිරිඳට විශ්ව විද්‍යාලයක් විසින් ගෞරව මහාචාර්ය ධුරයක් ලබාදී ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ, නිදහසින් පසු දේශපාලනඥයන් විසින් රාජ්‍ය සම්පත් අනිසි ලෙස භාවිත කිරීම සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත්ව තිබේ. කාලයත් සමඟ ගැටලුව තවත් නරක අතට හැරී ඇත. මීට පෙර, නායකයන් සියයට දහයක් පමණ කොමිස් මුදලක් ලබාගනු ඇතැයි සිතුවද, පසුව ඔවුන් තවත් බොහෝ දේ ඉල්ලා සිටි බව කියනු ලැබේ. පොදු දේපළ අනිසි ලෙස භාවිත කිරීම පිළිබඳ නීති දැඩි ලෙස භාවිත කිරීමත් සමඟ, නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග අඛණ්ඩව පවතින අතරතුර රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාරයට යැවූ පළමු හිටපු රාජ්‍ය නායකයා බවට රනිල් වික්‍රමසිංහ පත්ව ඇත.

පිළිතුරු නොලැබුණු ප්‍රශ්න

2022 දී ආර්ථිකය බිඳවැටී ශ්‍රී ලංකාව බංකොලොත් බව ප්‍රකාශ කිරීමට සිදු වූ විට, එවකට ආණ්ඩුවේ සාමාජිකයන් විසින් රාජ්‍ය සම්පත් නාස්ති කිරීම සහ අනිසි ලෙස භාවිත කිරීම පිළිබඳ ගැටළුව පැහැදිලි විය. ජනතාව දැඩි භාණ්ඩ හිඟයකට මුහුණදුන් අතර මිල ගණන් තුන්ගුණයකින් ඉහළ ගිය අතර, එය දැවැන්ත මහජන විරෝධතාවලට හේතුවිය. ‘අරගලය’ ලෙස හැඳින්වූ මෙම විරෝධතා ඉන්ධන සහ ආහාර හිඟය ගැන පමණක් නොවීය. තමන්ගේ ජීවන තත්ත්වය පහත වැටෙමින් තිබියදී දශක ගණනාවක් තිස්සේ දූෂණයට දඬුවම් නොලැබෙන ආකාරය බලා සිටි ජනතාවගේ කෝපය ද එහිදී පෙන්නුම් කෙරිණි.

ජාතික ජන බලවේගය බලයට පත්වීමෙන් පසු, පසුගිය ආණ්ඩුවල බොහෝ සාමාජිකයන්ට සහ රාජ්‍ය සේවකයන්ට දූෂණ හා රාජ්‍ය සම්පත් අනිසි ලෙස භාවිත කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා එල්ල වී තිබේ. සමහරුන් දැනටමත් අධිකරණය විසින් සිරගත කර ඇත. මෙම ක්‍රියාවන් පෙන්නුම් කරන්නේ, ජනතාව ඔවුන්ට ඡන්දය දුන් ප්‍රධාන හේතුවක් වූ දූෂණයට එරෙහිව සටන් කිරීමට ආණ්ඩුව දුන් පොරොන්දුව සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් බැරෑරුම්ව සිතන බවයි. ශ්‍රී ලංකාවේ හිටපු ජනාධිපතිවරයකු පවා අත්අඩංගුවට ගෙන රඳවා තබා තිබුණු අතර, මෙවැනි චෝදනාවන්ට අතීතයේ ලක්වූ රාජ්‍ය නායකයන්ගේ කණ්ඩායමට ඔහුද එක් වී ඇත. උදාහරණයක් ලෙස, ප්‍රංශයේ, හිටපු ජනාධිපති නිකොලස් සාකෝසි 2021 දී දූෂණයට වරදකරු වූ අතර විද්‍යුත් උපාංගයක් සමඟ වසරක කාලයක් නිවාස අඩස්සියේ පසුවිය. ඉතාලියේදී, හිටපු අගමැති සිල්වියෝ බර්ලුස්කෝනි 2013 දී බදු වංචාවකට වරදකරු වූ අතර, ඔහුගේ වයස සහ සෞඛ්‍යය හේතුවෙන්, සිරදඬුවම වෙනුවට ප්‍රජා සේවය හරහා ඔහුගේ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කළේය.

දැන් ඇති ප්‍රශ්නය නම්, හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහට එරෙහි චෝදනා අධිකරණය හමුවේ ඔප්පු කළ හැකිද යන්නයි. රජයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන්ට සමහර විට ඔවුන්ගේ තනතුරේ කොටසක් ලෙස පෞද්ගලික ගමන් සඳහා අවසර දෙනු ලැබේ. මෙම නඩුවේදී, හිටපු ජනාධිපතිවරයා ඇමරිකාවේ සිට ආපසු එන අතරතුර තම කණ්ඩායම සමඟ ලන්ඩනයේ දින දෙකක් ගතකර ඇත. ඔහුගේ කාර්යාලය මුලින්ම සංචාරය පෞද්ගලික ලෙස හැඳින්වූ අතර, පසුව එය නිල සංචාරයක් ලෙස හැඳින්වීය. ගැටලුව වන්නේ ඔහුගේ බිරිඳට ගෞරව මහාචාර්ය ධුරයක් ලබාදුන් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ඔහුට ලැබුණු ආරාධනය නිල හෝ පෞද්ගලික කාරණයක්ද යන්නයි. තවත් ප්‍රශ්නයක් වන්නේ එය පෞද්ගලික සංචාරයක් නම්, ධුරයේ සිටින ජනාධිපතිවරයකුට ආරක්ෂාවක් නොමැතිව ගමන් කළ හැකිද, නැතහොත් ඔහු පෞද්ගලිකව වියදම් ගෙවිය යුතුද යන්නයි.

අන්තර්ජාතික භාවිතය

විවිධ රටවල, පෞද්ගලික සහ නිල කටයුතු පිළිබඳ නීති සමාන නොවේ. එක්සත් ජනපදයේ, හිටපු සහ වත්මන් ජනාධිපතිවරුන්ට සෑම විටම රහස් සේවා ආරක්ෂාව ලැබෙන අතර, ඊට රජය විසින් සම්පූර්ණයෙන්ම ගෙවනු ලැබේ. මෙය ඔවුන්ගේ සියලු ගමන් සහ ආරක්ෂක වියදම්, පෞද්ගලික සංචාර පවා ආවරණය කරයි. තවත් බොහෝ රටවල, ජනාධිපතිවරුන් හෝ රාජ්‍ය නායකයන් පෞද්ගලිකව ගමන් කරන විට රජයේ ආරක්ෂාව ද රැගෙන යා යුතුය. එහෙත් හෝටල් නවාතැන්, පවුලේ වියදම් හෝ වෙනත් ආරක්ෂක නොවන කාර්ය මණ්ඩලය වැනි පෞද්ගලික වියදම් රජය විසින් නොව ඔවුන් විසින් ගෙවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම පෞද්ගලික වියදම් සඳහා මහජන මුදල් භාවිත කරන්නේ නම්, ඒ පිළිබඳව, සාමාන්‍යයෙන් ආපසු ගෙවීමට හෝ මහජනතාවට පැහැදිලි කිරීමට සිදුවේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ, පෞද්ගලික හා නිල ගමන් සහ වියදම් අතර වෙනස සැමවිටම පැහැදිලි නැත. අතීත වැරදි නැවත සිදුනොවන පරිදි මෙම කරුණු සාකච්ඡා කළ යුතුය. ජනාධිපතිවරයා සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, එය විශාල බලතල සහිත කාර්යාලයක් වන අතර, එය කුඩා, අපැහැදිලි පරිපාලන කටයුතුවලින් සංකීර්ණ නොවිය යුතුය. ශ්‍රී ලංකාවේ දූෂිත දේශපාලන සංස්කෘතිය වෙනස් කර ආර්ථික වර්ධනයට සහ සදාචාරාත්මක සංවර්ධනයට සහාය වන පාලනයක් නිර්මාණය කිරීම වෙනුවෙන් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුව වැදගත් කාර්යයක් භාරගෙන ඇත.

සිය ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ පොරොන්දු වී, පසුව ජනතාවගේ සහාය ලබාගත් රජයේ දූෂණ විරෝධී සහ නාස්ති විරෝධී සැලසුම් කල් පවතින ආකාරයකින් අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක වියයුතුය. මෙය සිදුකිරීම සඳහා, රජයට මහජන සහයෝගය සහ එකඟතාව අවශ්‍ය වන අතර, අන්තර්ජාතික හොඳම භාවිතයන් හා සසඳන විට ප්‍රශ්නකාරී ලෙස පෙනෙන ක්‍රියාමාර්ගවලින් වැළකී සිටිය යුතුය. ලබන මාසයේ ජිනීවාහි එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමිසමේදී ශ්‍රී ලංකාව යුද අපරාධ පිළිබඳ ප්‍රශ්නවලට මුහුණදෙනු ඇත. මෙහිදී ද, ක්‍රියාවලිය ධනාත්මක තත්වයකට මඟපාදන පරිදි ප්‍රවේශමෙන් සමතුලිතතාවක් අවශ්‍ය වේ. මෙහිදී ශ්‍රී ලංකාව මුහුණදෙන ප්‍රධාන අභියෝගය වන්නේ, අනුකම්පාවට ඉඩ සලසන ආකාරයෙන් යුක්තිය සෙවීම සහ ජාතික සංවර්ධනයට හානි කිරීමට වඩා, බෙදීම් ඇති නොකර වගවීම ලබාදීමේ ප්‍රවේශයකට යොමුවීමයි.

ජෙහාන් පෙරේරා